Seizoensaflsuiting eerste ronde vleermuisonderzoek
Het zomer- en kraamonderzoek van de vleermuizen is geslaagd! U heeft eerder kunnen lezen dat we een groot aantal opdrachten vleermuisonderzoek uit mochten voeren door heel Nederland. Mede door veel slecht weer met veel regen en enkele uitzonderlijk koude nachten werd dit een behoorlijke uitdaging. Vleermuisonderzoek is namelijk gebonden aan strenge protocollen met strikte data. Gelukkig konden we rekenen op een bijzonder gemotiveerd en flexibel team, waardoor we met trots kunnen melden dat we al het onderzoek binnen de vastgestelde data af hebben kunnen ronden.
Het succesvol afronden van het kraam- en zomeronderzoek is gevierd met een gezellige barbecue bij Fort Everdingen, waar ook veel vleermuizen te vinden zijn. De medewerkers werden uitgebreid bedankt voor hun inzet en kregen een presentje mee.
De vleermuisonderzoekers hebben tussen twee weken ‘pauze’ gehad van het nachtwerk. Enkelen zijn nu echter alweer begonnen. Vanaf 1 augustus kan er namelijk onderzoek worden gedaan naar zwermende dieren in het kader van winterverblijfplaatsen. Ook kan er vanaf 15 augustus onderzoek gedaan worden naar paarverblijfplaatsen van vleermuizen.
Dit vleermuisonderzoek zal door een groep van ongeveer tien ecologen uitgevoerd worden. Zij volgden hiervoor eerst een cursus over middernachtzwermen en paargedrag van vleermuizen.
Middernachtzwermen en paargedrag
Hoewel gewone dwergvleermuizen in augustus nog niet in winterslaap gaan, kunnen we aan de hand van ‘middernachtzwermen’ al wel vaststellen waar ze later zullen gaan overwinteren. Moeders vertonen dan namelijk zwermgedrag rond middernacht, waarmee ze geschikte winterverblijfplaatsen laten zien aan hun jongen. Geschikte (massa)winterverblijfplaatsen zijn vaak massieve, grote, liefst energielekkende stenen gebouwen, waar de dieren diep kunnen wegkruipen in holten zoals spouwmuren en dilatatiespleten. Hoe kouder het wordt, hoe dieper de dieren naar binnen zullen kruipen. Gewone dwergvleermuizen trekken in de winter na zeer koude nachten massaal naar dergelijke winterverblijfplaatsen.
Sommige vleermuissoorten paren ook in verblijfplaatsen in gebouwen. Om vrouwtjes te lokken en hun territorium af te bakenen gebruiken de mannetjes specifieke sociale geluiden. Iedere soort heeft een ander gedrag en een andere roep. Sommige van deze geluiden zijn zo laag in frequentie dat ze met het blote oor door mensen kunnen worden waargenomen. De roep van gewone dwergvleermuizen en ruige dwergvleermuizen is vaak te horen rond gebouwen. De roep van een gewone grootoorvleermuis en de boombewonende rosse vleermuis is echter ook wel eens te horen in bebouwd gebied. Wie de paarroep van een tweekleurige vleermuis waarneemt mag van heel veel geluk spreken.
Gevaar voor vleermuizen
Vleermuizen verblijven vaak in spouwmuren. Tegenwoordig worden veel spouwmuren opgevuld met isolatiemateriaal, wat direct en indirect negatieve gevolgen heeft voor deze vliegende zoogdieren. Niet alleen raken de dieren verblijfplaatsen kwijt, maar tijdens het opvullen worden alle aanwezige vleermuizen gedood - vaak zonder dat iemand dit doorheeft. Daarom is het wettelijk verplicht om vóór dergelijke renovaties of aanpassingen eerst onderzoek uit te voeren naar de aanwezigheid van beschermde gebouwbewonende soorten.
